گبه چگونه فرشی است ؟ گبه از نظر فنون بافت چگونه است ؟ گبه در صنعت فرش ماشینی چه جایگاهی دارد ؟

اخبار و مقالات » مقالات

تعداد بازدید : 2507

تاریخ ثبت : پنج شنبه 11 ارديبهشت 1399


گبه چگونه فرشی است ؟ جنس نخ آن چونه است ؟

این فرش در بین عشایر کوچنده قشقایی ،بختیاری و لر رواج بیشتری داشته است . در حال حاضر گبه قشقایی بافت، شهرت زیادتری دارد . همان طور که گفته شد این فرش بسیار درشت بافت است به طوری که رچ آن بین پانزده تا سی و پنج در نظر گرفته می شود . گبه در جامعه عشایری رواج داشته بنابراین ،فنون و شیوه بافتش به سبک عشایری خواهد بود .

در گذشته بین جامعه قشقایی به تمام فرش های پرزدار خود مصرفی ،گبه گفته می شده و تمام آنها را درشت می بافتند .
گره گبه متقارن و نقش بسیار ساده و کودکانه داشته است .
معمولا در گبه های قدیمی حاشیه نسبت به متن پرکارتر و پر نقش تر بوده است .

کاربرد گبه :
گبه به صورت زیر انداز و رو انداز به کار برده می شده است .
گبه معمولا یک رو بافته می شده ولی مواردی هم به صورت دو رو دیده شده که احتمالا به تقلید از فرش دوروی شهری است .
در گبه از بهترین پشم با طول الیاف بلند و پر چرب استفاده می شده و این ویژگی در مواد اولیه باعث می شده تا در عین  درشت و ضخیم بودن لطیف هم باشد . سطح گبه مانند تمام قالیها پرداخت می شده ولی به دلیل درشت بافی ، پرداخت پرزها باید بلندتر از دیگر فرش ها می بود تا سطح مخملی خوبی را به وجود آورد.

نقش گبه :
نقش گبه بصورت ذهنی و حفظی بافت ،کار می شده و این خود باعث می شد تا نقوش بسیار ساده و کودکانه داشته باشد . ابته درشت بافت بودن گبه نیز خود یک دلیل مهم برای سادگی و خلاصه شدن نقش ها است .
در حال حاضر به ندرت به شیوه قدیم گبه بافی ،گبه ای تولید می شود و این در حالی است که گبه بافان فاصله زیادی از اصالت این دستبافته گرفته اند .
بهتر است فرش هایی که در این سالها به عنوان گبه معرفی شده اند را به عنوان شبه گبه بدانیم چون گبه های معاصر از نظر شاخص های فنی بافت از گبه های قدیمی پیروی نمی کند و فقط یک قالی معمولی است آن هم با طرح ،نقش و رنگ گبه های قدیم در اصل گبه نو و معاصر یک قالی شهری است با ظاهر عشایری .
البته این به معنای آن نیست که تولید گبه معاصر یا شبه گبه را کاری اشتباه یا غلط بدانیم بلکه آن را محصولی تازه با شرایط و نیازهای جامعه مدرن باید هم سو کرد.

گبه به دلیل ظاهری مدرن ساده و صمیمی ،خیلی خوب توانست در بین دیگر هنرهای معاصر و مدرن جهان جایگاهی مناسب و خوب بدست آورد.

گبه هنر مدرن ایرانی است که به داشتن آن افتخار می کنیم

امروزه در صنعت فرش ماشینی نیز گبه بافی رونق زیادی دارد و با استفاده از نخ پلی پرو پیلن گبه هایی در طرح ها و رنگ های متفاوت تولید می کنند که بسیار هم مورد استقبال نسل جدید در سراسر جهان قرار گرفته است .


نویسنده : شرکت فرش زمرد کاشان

منبع : قشقایی فر / دانشگاه کاشان / گروه فرش

کلمات کلیدی: گبه چگونه فرشی است ؟ ، طرح نقش گبه ، گبه قشقایی ، بافت گبه ، جنس الیاف گبه ، فرش ماشینی ، فنون بافت گبه